اروپا 2030

نقد و بررسی کتاب اروپا 2030؛ آینده پژوهی ساختار اتحادیه اروپا

اروپا 2030

نقد و بررسی کتاب اروپا 2030؛ آینده پژوهی ساختار اتحادیه اروپا

اروپا 2030

بزرگترین بلوک اقتصادی جهان که در سال‌های اخیر، روند رو به رشدی در جذب کشورهای جدید به خود داشته و یکی از بی‌سابقه‌ترین نمونه‌های همگرایی در تاریخ را ایجاد کرده، با مشکلات فراوانی روبرو است که آینده آن را با مخاطرات جدی روبرو می‌کند. بحران اقتصادی فراگیر در آغازین سال‌های قرن بیست و یکم، زنگ خطر را برای اتحادیه اروپا به صدا درآورد اما اقتصاد، تنها چالش قاره سبز نیست. امنیت، سیاست خارجی و فرهنگ از اساسی‌ترین مشکلاتی هستند که اتحادیه اروپا با آنها درگیر است؛ مشکلاتی که سبب شد تا در انتخابات اخیر پارلمان اروپا، رای اکثر شرکت‌کنندگان در انتخابات به سبد احزاب مخالف اتحادیه اروپا ریخته شود. وقایع اخیر در شرق اروپا و بالا گرفتن بحران رابطه مسکو – بروکسل بر سر تامین انرژی اروپا نیز یکی دیگر از مشکلات جدی و فراگیری است که سران اتحادیه اروپا باید برای آن تصمیم‌گیری کنند. مجموع همه این عوامل سبب شده‌اند تا نوعی عدم قاطعیت در تصمیم‌گیری واحد در اتحادیه اروپا به چشم بخورد که چشم‌انداز مناسبی را در تقویت همگرایی این اتحادیه به دست نمی‌دهد. با این حال، غلبه بر بحران اقتصادی و مثبت شدن نرخ رشد اقتصادی اکثر کشورهای عضو اتحادیه اروپا از سال 2011 به بعد، نوعی امیدواری را در میان حامیان این همگرایی ایجاد کرده است.

این مقاله در تیرماه سال 1393 و به دنبال اعلام نام رئیس جدید کمیسیون اروپا نگاشته شده است.


انتصاب «ژان کلود یونکر»، نخست وزیر سابق کشور لوکزامبورگ به ریاست کمیسیون اروپا از سوی رهبران کشورهای عضو اتحادیه اروپا را باید هموار کردن مسیر کوبیدن میخ بر تابوت رویای گسترش اتحادیه اروپایی نامید؛ اقدامی که صراحتا خشم نخست وزیر بریتانیا را به دنبال داشت و باعث شد تا «دیوید کامرون» صراحتا از خروج این کشور از اتحادیه اروپا در سال 2017 سخن بگوید.


یونکر که به دلیل دارا بودن ۵۹ سال سن، به «دایناسور اتحادیه اروپا» و همچنین به دلیل پایه‌گذاری پیمان معروف «ماستریخت» که مبنای شکل‌گیری پول واحد اروپایی شد، به «مستر یورو» معروف است، البته باید در حدود سه هفته دیگر، رای اکثریت پارلمان اروپا را نیز به خود اختصاص بدهد تا بتواند به عنوان رئیس کمیسیون اروپا معرفی شود اما در همین روزها، مخالفت سرسختانه انگلستان با ریاست او بر این کمیسیون، احتمال موفقیت او در این عرصه را به شدت کاهش داده است.



سیاستمدار کهنه‌کار لوکزامبورگی اعتقاد عجیبی به گسترش دامنه فعالیت اتحادیه اروپا دارد و این مساله، با توجه به رای تاریخی مردم کشورهای عضو اتحادیه اروپا در انتخابات اخیر پارلمان اروپایی به گروه‌های ملی‌گرا و مخالف افزایش اختیارات این اتحادیه، کمیسیون را به عرصه جنگ بی‌سابقه میان این دو طیف تبدیل خواهد کرد.


از طرفی، بریتانیا که در جریان بحران اقتصادی چند سال اخیر آسیب‌های فراوانی دیده و خواستار تقلیل جایگاه اتحادیه اروپا به یک بازار مشترک برای تبادل کالا است، به شدت با رویکرد آقای یونکر مخالف است و در همین زمینه صراحتا تهدید به خروج از اتحادیه اروپا کرده است. دیوید کامرون، نخست وزیر این کشور در این زمینه گفته است: «امروز روز بدی برای اروپاست. من فکر می کنم که ما با همکاری یکدیگر می توانستیم از نامزدی حمایت کنیم که مورد حمایت همه کشورهای عضو باشد. این که رهبران اروپایی چنین رویکردی را در پیش نگرفتند، اشتباه جدی بود. در اواخر سال 2017، این بروکسل نخواهد بود که در مورد آینده بریتانیا در اتحادیه اروپا تصمیم گیری خواهد کرد. بلکه مردم بریتانیا و فقط مردم بریتانیا در این باره تصمیم خواهند گرفت.»


پیش از این هم، «جورج اسبورن»، وزیر دارایی فعلی انگلیس ضمن انتقاد از قوانین و پیمان‌های اتحادیه اروپا تصریح کرد، پیمان‌های اتحادیه اروپا باید تغییر کند تا از منافع کشورهایی که عضو یورو نیستند نیز حمایت کند. اسبورن گفته است که «تغییر قوانین و پیمان‌های اروپا برای حفظ منافع کشورهای غیر عضو یورو، امکان ادامه عضویت انگلیس در اتحادیه اروپا را فراهم خواهد کرد. اگر منافع کشورهای غیر عضو یورو در اتحادیه اروپا تامین نشود، آنگاه ما دو راه بیشتر نداریم: یا اینکه به منطقه یورو بپیوندیم که انگلیس این کار را انجام نخواهد داد و یا اینکه از اتحادیه اروپا خارج شویم.»


مخالفت شدید انگلیس با ریاست یونکر بر کمیسیون اروپا وارد فاز رسانه‌ای هم شده و چند روز پیش یک روزنامه مطرح انگلیسی گزارش داد که بسیاری از رهبران اتحادیه اروپا معتقدند آقای یونکر الکل زیادی مصرف می‌کند و برای تصدی پست ریاست کمیسیون، فرد لایقی نیست.


از سوی دیگر، اگرچه سایر رهبران اروپایی تا این حد نسبت به فعالیت آتی یونکر نظر منفی ندارند اما اظهارات محافظه‌کارانه آنان نشان می‌دهد که آنها هم از سرنوشت مبهم اتحادیه اروپا نگران هستند. «آنگلا مرکل»، صدراعظم آلمان ابتدا خواستار نامزدی چند نفر دیگر در کنار یونکر برای تصدی پست ریاست کمیسیون اروپا شده بود اما بعدا نظر خود را تغییر داد و به یکی از حامیان اصلی او تبدیل شد؛ موضوعی که دامنه تنش در روابط برلین – لندن را بالاتر از پیش برد. البته مرکل در اظهاراتی صلح‌جویانه درباره انتصاب رئیس جدید کمیسیون اروپا گفته است: «این تصمیم، کمیسیون اروپا را برخوردار از رئیسی خواهد کرد که دارای تجربیات اروپایی است و همان طور که طی چند روز گذشته گفته، خواسته‌های دولت‌های اروپایی و پارلمان اروپا را در نظر خواهد گرفت.»


نگاهی به وضعیت فعلی پارلمان اروپا نشان می‌دهد که با وجود رای بالای گروه‌های ضداروپایی در انتخابات اخیر، یونکر هنوز هم شانس بالایی برای کسب رای اعتماد از نمایندگان پارلمان دارد اما این مساله به هیچ وجه نشانه قدرت او در کسب مسئولیت جدیدش نیست؛ چرا که احزاب راست‌گرا تبدیل به گروه‌های پرنفوذ و قدرتمند در پارلمان شده‌اند و با استفاده از موج نارضایتی عمومی در کشورهای عضو نسبت به عملکرد این اتحادیه، می‌توانند روند فعالیت آقای یونکر را به مشکل جدی روبرو کنند.


باید منتظر ماند و دید طی هفته‌های آینده، آقای یونکر موفق به کسب رای اعتماد نمایندگان پارلمان اروپا می‌شود یا خیر اما موضوعی که قطعی به نظر می‌رسد، در پیش بودن طوفان‌های سهمگین در برابر حفظ ساختار اتحادیه اروپاست؛ ساختاری که در متزلزل‌ترین وضعیت تاریخ خود به سر می‌برد و اگر هدایت درستی توسط کشورهای اروپایی صورت نگیرد، بزودی پایان رویای اروپای متحد را رقم خواهد زد.

نظرات (۰)

هیچ نظری هنوز ثبت نشده است
ارسال نظر آزاد است، اما اگر قبلا در بیان ثبت نام کرده اید می توانید ابتدا وارد شوید.
تجدید کد امنیتی